Những buổi sáng se lạnh, hương thơm ấm áp từ nồi xôi đang hấp nghi ngút khói từ lâu đã trở thành một phần ký ức của bao người Việt. Trong đó, xôi đỗ (đậu) đen là món ăn giản dị mà thân thương, vừa thơm ngon lại đủ đầy năng lượng cho một ngày làm việc, học tập hiệu quả.

Xôi đỗ đen là thức ăn sáng quen thuộc của người Việt – Ảnh: Internet

Nếu bạn yêu thích hương vị mộc mạc ấy và muốn tự tay chuẩn bị một bữa sáng nhanh gọn nhưng vẫn dinh dưỡng cho cả gia đình, hãy cùng Bếp Trưởng Á Âu khám phá cách làm xôi đỗ đen bằng nồi hấp cực tiện lợi dưới đây nhé!

Bí Quyết Chọn Đỗ Đen Và Nếp Ngon

Chọn gạo nếp: Gạo nếp là “linh hồn” của món xôi, vì vậy bạn nên ưu tiên các giống nếp ngon như nếp cái hoa vàng, nếp nương hoặc nếp nhung. Những loại gạo này có hạt tròn mẩy, thơm tự nhiên, khi đồ lên cho xôi dẻo mềm, căng bóng và không bị khô cứng dù để nguội. Hãy chọn gạo nếp mới, hạt đều, không ẩm mốc hay lẫn côn trùng để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Chọn đỗ đen: Để món xôi đạt độ bùi béo chuẩn vị, bạn nên chọn đỗ đen xanh lòng – loại đậu nổi tiếng với hương thơm đậm và độ mềm dẻo vượt trội. Khi mua, hãy ưu tiên hạt đậu căng bóng, chắc, đều màu, không bị nứt vỡ hay sâu mọt. Tránh các loại đậu ẩm mốc, đổi màu hoặc có mùi lạ, vì chúng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị món xôi.

Gạo nếp và đỗ đen là hai nguyên liệu quan trọng quyết định thành công của món xôi – Ảnh: Internet

Giá Trị Dinh Dưỡng Tuyệt Vời Của Xôi Đỗ Đen

Xôi đỗ đen không chỉ “ghi điểm” bởi hương vị bùi thơm quen thuộc mà còn là món ăn mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.

Đậu đen vốn nổi tiếng là nguồn cung cấp protein thực vật, chất xơ hòa tan cùng các vi chất quan trọng như sắt, magie, kẽm, folate… giúp cơ thể bổ sung năng lượng lành mạnh. Lượng chất xơ dồi dào còn hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, hạn chế táo bón và mang lại cảm giác no lâu, rất thích hợp cho bữa sáng.

Kết hợp cùng gạo nếp – loại ngũ cốc chứa carbohydrate phức hợp giúp món xôi đỗ đen trở thành nguồn năng lượng bền vững, giúp người ăn duy trì sự tỉnh táo và tập trung. Sự hòa quyện giữa nếp dẻo và đỗ đen bổ dưỡng còn góp phần hỗ trợ kiểm soát đường huyết, cải thiện cholesterol và tốt cho tim mạch.

Xôi đỗ đen là món ăn cung cấp năng lượng tuyệt vời cho bữa sáng – Ảnh: Internet

Cách Nấu Xôi Đỗ Đen Bằng Nồi Hấp

Nguyên Liệu Để Nấu Xôi Đỗ Đen Thơm Ngon

100g đậu đen
80g dừa sợi
300g gạo nếp
2- 3 lá dứa
4 muỗng canh mè rang sẵn
80g đậu phộng
Gia vị: đường, muối

Nguyên liệu cần có để làm nên món xôi đậu đen dẻo ngon – Ảnh: Internet

Hướng Dẫn Nấu Xôi Đỗ Đen Bằng Nồi Hấp Chi Tiết

Bước 1: Sơ Chế Nguyên Liệu

Đem 100g đậu đen đi rửa sạch. Sau đó cho đậu đen vào nồi, thêm 1,5 chén nước và chút muối, rồi bắc lên bếp nấu trong 15 phút.
Nếp sau khi vo sạch thì để ráo, cho vào một tô lớn. Khi đậu nấu xong, chắt phần nước màu đỏ của đậu vào tô nếp, trộn đều hỗn hợp. Thêm xíu muối, rồi ngâm nếp trong nước đậu đen.
Trong lúc đó, thêm khoảng 300ml nước lạnh vào nồi đậu và tiếp tục nấu ở lửa vừa cho đến khi hạt đậu mềm hẳn thì tắt bếp.
Đổ phần đậu và nếp ngâm qua rổ để vắt nước, sau đó xóc nhẹ để đậu trộn đều với nếp. Cho hỗn hợp vào tô lớn, thêm 1 muỗng canh dầu ăn, trộn đều rồi mang đi hấp.

Bước 2: Nấu Xôi

Bỏ lá dứa vào nồi hấp và hấp trước khoảng 5 phút để lá dứa dậy mùi thơm. Sau đó cho toàn bộ phần đậu và nếp vào vỉ hấp. Dùng đũa tạo vài lỗ nhỏ trên bề mặt để hơi nước thoát đều. Phủ khăn lên mặt xôi để tránh nước nhỏ xuống làm xôi bị nhão.

Hấp 15 phút rồi mở nắp kiểm tra, xới nhẹ cho xôi tơi và chín đều. Tiếp tục hấp thêm 5 phút với lửa lớn. Khi hết 5 phút, mở nắp và xới xôi lần nữa. Rải đều khoảng 2 muỗng đường lên bề mặt (có thể điều chỉnh tùy khẩu vị), trộn đều để đường hòa vào xôi.

Cho phần dừa sợi đã chuẩn bị vào một góc xôi. Dùng đũa tạo các lỗ nhỏ để hơi nước tiếp tục thoát đều, rồi hấp thêm khoảng 10 phút. Khi hấp xong, xới đều xôi với dừa nữa là hoàn thành.

Lưu ý: Chỉ cho đường vào sau khi xôi đã chín, nếu cho quá sớm, xôi sẽ dễ bị nhão.

Có thể thay đường bằng nước dừa để xôi thơm hơn – Ảnh: Internet

Bước 3: Rang Muối Mè

Cho 80g đậu phộng vào một tờ giấy, dàn đều rồi gói kín lại trước khi cho vào lò vi sóng. Lần đầu quay trong 2 phút ở mức 100℃. Sau đó mở ra, đảo đều đậu phộng để các hạt chín đều và thơm hơn.

Gói lại và tiếp tục quay lần hai trong 2 phút 30 giây với mức nhiệt như lần đầu. Khi quay xong thấy đậu bắt đầu vàng và vỏ dễ bóc là được. Cuối cùng, vò đậu để loại bỏ sạch phần vỏ.

Rang đậu xong thì chuyển sang rang mè. Dù dùng mè rang sẵn, bạn vẫn nên rang thêm khoảng 30 giây để mè dậy mùi thơm.

Sau đó dùng búa giã mè trước, sau đó cho đậu phộng vào giã chung. Thêm 1 muỗng cà phê muối và 3 muỗng canh đường, trộn đều là hoàn thành phần muối mè.

Muối mè là phần không thể thiếu của món xôi ngon đỗ đen – Ảnh: Internet

Bước 4: Thưởng Thức

Xôi đậu đen sau khi nấu có màu tím than tự nhiên, hạt xôi dẻo mềm nhưng vẫn tơi, không bị nhão. Khi ăn kèm muối mè, vị béo bùi của đậu, vị dẻo của nếp và hương mè rang thơm lừng kết hợp tạo nên món ăn giản dị nhưng sẽ khiến bạn khó lòng quên được.

Xới xôi ra đĩa, cho dừa nạo sợi lên trên và rắc thêm muối mè – Ảnh: Internet

Xem thêm nhiều công thức nấu xôi ngon khác ngay đây:

Những Lưu Ý Khi Nấu Xôi Đỗ Đen Bằng Nồi Hấp

Khi trộn gạo nếp với đỗ đen, bạn nên cho vào khoảng một muỗng dầu ăn. Lượng dầu nhỏ này giúp các hạt nếp trở nên căng bóng, mềm dẻo và hạn chế tình trạng dính bết trong quá trình hấp.
Không nên cho quá nhiều gạo và đậu vào cùng một mẻ hấp. Nếu lượng nguyên liệu vượt quá khả năng tạo hơi của nồi, xôi dễ bị chín không đều, phần dưới thì nhão, trên lại sượng. Hấp thành từng phần vừa phải sẽ giúp xôi chín đều và ngon hơn.
Mỗi loại nồi hấp có mức nhiệt và lượng hơi nước khác nhau, nên bạn không nhất thiết phải cố định thời gian 20 phút. Hãy mở nồi kiểm tra khi cần, chỉ cần thấy hạt nếp trong, mềm dẻo và không còn cứng là xôi đã đạt.
Ngoài ra, bạn nên cho đường vào cuối, đảo nhẹ và hấp thêm khoảng 5 phút để đường tan hết và thấm sâu, giúp xôi đậm vị hơn.

Khi hấp xôi, quan sát thấy hạt nếp trong, mềm dẻo là đạt chuẩn – Ảnh: Internet

Những Câu Hỏi Thường Gặp Khi Nấu Xôi Đỗ Đen

Ngâm Đỗ Và Gạo Nếp Bao Lâu Để Nấu Xôi Mềm Thơm?

Để xôi đạt độ dẻo, mềm và chín đều, bạn nên ngâm đậu đen từ 4-6 giờ hoặc qua đêm nếu có thời gian. Việc ngâm giúp hạt đậu mềm hơn, rút ngắn thời gian nấu và hạn chế tình trạng đậu bị sượng.

Gạo nếp nên được ngâm khoảng 3-4 giờ, hoặc tối thiểu 2 giờ nếu bạn cần chế biến nhanh. Nếu có nước luộc đậu, bạn có thể dùng để ngâm gạo vừa giúp hạt gạo nếp nhanh mềm, vừa tạo màu tím đẹp mắt tự nhiên cho món xôi.

Bạn có thể ngâm đậu đen qua đêm trước khi đem hấp để món xôi dẻo thơm hơn – Ảnh: Internet

Xôi Đỗ Đen Ăn Kèm Với Gì Ngon?

Xôi đỗ đen vốn đã có vị bùi béo tự nhiên, nhưng khi kết hợp cùng các món ăn kèm sau sẽ càng thêm tròn vị:

Dừa nạo: thêm chút đường và muối, trộn nhẹ tạo độ béo ngậy.
Mè trắng rang: giúp món ăn thơm hơn và hấp dẫn hơn.
Muối mè: vị mặn ngọt hài hòa, cực hợp với xôi.
Ruốc thịt: giúp món xôi trở thành bữa ăn no đủ, dinh dưỡng hơn.
Đậu phộng rang giã dập: tăng độ giòn và mùi thơm đặc trưng.

Tùy khẩu vị, bạn có thể sáng tạo thêm các món ăn kèm để phù hợp với gia đình.

Có Thể Dùng Nồi Cơm Điện Thay Cho Nồi Hấp Để Nấu Xôi Không?

Bạn hoàn toàn có thể nấu xôi bằng nồi cơm điện. Cách này rất tiện lợi, tiết kiệm thời gian và cho chất lượng xôi tương đối ngon nếu canh đúng lượng nước. Tuy nhiên, xôi nấu bằng nồi cơm điện dễ gặp tình trạng “khô mặt – nhão đáy”, thậm chí cháy khét. Xôi cũng nhanh khô và mất mùi thơm do nhiệt độ cao, đồng thời nồi cơm điện không phù hợp với các loại xôi đặc biệt như xôi lá cẩm, xôi gấc, xôi ngũ sắc…

Trong khi đó, nồi hấp sử dụng hơi nước giúp hạt nếp chín đều, tơi và dẻo thơm, giữ được hương vị lâu hơn. Đây cũng là lý do các hàng xôi chuyên nghiệp luôn dùng nồi hấp để đảm bảo chất lượng xôi đạt chuẩn. Nếu muốn xôi ngon đúng kiểu truyền thống, nồi hấp vẫn là lựa chọn tối ưu hơn.

Làm Sao Để Xôi Đỗ Đen Không Bị Cứng Khi Để Nguội?

Để xôi giữ được độ mềm dẻo ngay cả khi nguội, bạn có thể áp dụng một vài mẹo nhỏ:

Ngâm gạo nếp và đậu đủ thời gian, giúp hạt chín đều và mềm từ bên trong.
Thêm một ít dầu ăn khi trộn gạo nếp và đậu trước khi hấp để giữ độ bóng dẻo tự nhiên.
Hấp chín đều bằng hơi nước, tránh hấp quá nhiều trong một lần.
Sau khi xôi chín, ủ xôi trong nồi hấp khoảng 5–10 phút để giữ ẩm và giúp hạt xôi “nghỉ”, không bị khô cứng khi nguội.

Khi hấp xôi xong, nên ủ thêm 5-10 phút trong nồi để hạt xôi “nghỉ” – Ảnh: Internet

Xôi Đỗ Đen Có Thể Bảo Quản Được Trong Bao Lâu?

Ở nhiệt độ phòng: giữ được khoảng 6–8 giờ, thích hợp cho bữa sáng hoặc mang đi làm.

Trong tủ lạnh (để trong hộp kín): dùng ngon nhất trong 2–3 ngày. Khi ăn lại, chỉ cần hấp nóng hoặc quay lò vi sóng để xôi mềm trở lại.

Nếu muốn bảo quản lâu hơn, bạn có thể chia xôi thành từng phần nhỏ, để tủ đông và dùng trong 1 tuần. Khi ăn chỉ việc rã đông rồi hấp nóng lại là được.

Hy vọng với hướng dẫn nấu xôi đỗ đen bằng nồi hấp chi tiết từ Bếp Trưởng Á Âu bạn có thể tự tin chế biến món ăn hấp dẫn này để làm bữa sáng dinh dưỡng cho cả gia đình cùng thưởng thức nhé!