Quả Thanh Mai là gì? Công dụng & Cách làm món ngon từ Thanh Mai

Khi cơn mưa rào đầu hạ ghé qua, cũng là lúc những chùm thanh mai trên triền đồi chuyển mình rực đỏ, căng mọng, lấp lánh dưới làn mưa, báo hiệu một mùa quả ngọt lại về.

Quả thanh mai có vị chua ngọt hài hòa, được nhiều người yêu thích – Ảnh: Internet

Loại trái nhỏ xinh này được yêu thích nhờ màu đỏ thẫm bắt mắt, vị chua ngọt hài hòa, chế biến được thành nhiều món hấp dẫn như siro, rượu ngâm, ô mai hay nước ép giải nhiệt. Bên cạnh đó, thanh mai còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ hàm lượng vitamin và khoáng chất dồi dào.

Vậy quả thanh mai là quả gì, có nguồn gốc từ đâu, ăn như thế nào và làm gì ngon nhất? Hãy cùng Bếp Trưởng Á Âu tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé.

Quả Thanh Mai Là Gì? Có Nguồn Gốc Từ Đâu?

Thanh mai là loại quả rừng có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập và phát triển tại Nhật Bản cùng nhiều nước Đông Nam Á hơn 2000 năm trước. Trên thế giới, loại quả này được biết đến rộng rãi với tên gọi “yumberry” hay “Chinese bayberry” còn ở Việt Nam, người dân quen gọi là “dâu rừng”.

Tại nước ta, thanh mai mọc dại nhiều ở các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình… Trong đó, Quảng Bình được xem là “thủ phủ” của loại quả này khi trồng và xuất khẩu như một loại trái cây đặc sản. Mùa thanh mai thường rộ vào tháng 3 âm lịch, khắp sườn đồi rực đỏ những chùm quả căng mọng, trĩu nặng dưới nắng sớm.

Mỗi quả thanh mai nhỏ xinh có đường kính 1–2cm, màu đỏ hoặc tím sẫm, vị chua ngọt thanh nhẹ đặc trưng. Không chỉ ăn tươi, thanh mai còn được chế biến thành siro, ô mai, rượu ngâm, nước ép hay sấy khô bảo quản lâu dài. Thậm chí rễ, lá và hạt của cây cũng được tận dụng trong đông y và nhuộm tự nhiên, cho thấy giá trị đa dạng của loại quả này.

Thanh mai có xuất xứ từ Trung Quốc, hương vị chua ngọt ngon miệng – Ảnh: Internet

Tác Dụng Của Quả Thanh Mai Với Sức Khỏe

Không chỉ hấp dẫn bởi vị chua ngọt thanh mát, quả thanh mai còn được xem như một “vị thuốc quý” trong tự nhiên nhờ chứa nhiều vitamin C, polyphenol và chất chống oxy hóa mạnh mẽ.

• Thanh nhiệt, giải độc cơ thể: Nhờ đặc tính mát, quả thanh mai giúp làm dịu cơ thể trong những ngày nắng nóng, hỗ trợ thanh lọc gan và đào thải độc tố hiệu quả.
• Kích thích tiêu hóa, giảm đầy hơi: Vị chua dịu của thanh mai có khả năng kích thích tiết dịch vị, giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn. Loại quả này còn hỗ trợ cải thiện các vấn đề như đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy hoặc lỵ.
• Tăng cường miễn dịch: Hàm lượng vitamin C dồi dào giúp thanh mai trở thành “tấm khiên” bảo vệ cơ thể khỏi cảm, mệt mỏi, đồng thời hỗ trợ phục hồi sức khỏe sau ốm.
• Bảo vệ tim mạch: Các chất chống oxy hóa OPCs trong quả này giúp ngăn ngừa viêm, giảm tích tụ cholesterol xấu, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim.
• Chăm sóc da và chống lão hóa: Nhờ giàu polyphenol và vitamin C, thanh mai giúp trẻ hóa làn da, ngăn ngừa nếp nhăn, làm sáng da và làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên.
• Ổn định đường huyết: Những hợp chất chống oxy hóa trong quả thanh mai giúp kiểm soát lượng đường trong máu, rất tốt cho người có nguy cơ tiểu đường hoặc cần điều hòa chuyển hóa.
• Bổ máu, tốt cho mắt và não: Thanh mai hỗ trợ tăng lưu thông máu, cải thiện trí nhớ và bảo vệ võng mạc mắt, giúp giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể.
• Giảm đau và kháng viêm tự nhiên: Các hợp chất proanthocyanidins oligomeric trong thanh mai có tác dụng giảm viêm, giảm đau hiệu quả, nhất là trong các trường hợp đau nhức cơ hoặc viêm khớp nhẹ.

Thanh mai giàu dưỡng chất, rất có ích cho sức khỏe con người – Ảnh: Internet

Cách Chọn Mua Quả Thanh Mai Chất Lượng

Khi chọn mua quả thanh mai tươi, bạn nên ưu tiên những quả có màu đỏ sẫm hoặc tím đậm, bề mặt tròn đều, lớp gai mịn và cầm chắc tay. Đây là những quả chín tự nhiên, có vị chua ngọt cân bằng và hương thơm đặc trưng.

Tránh chọn quả có màu đỏ nhạt, gai nhọn hoặc mềm nhũn, vì chúng thường là quả non hoặc đã dập hư, dễ lên men và ảnh hưởng đến hương vị khi chế biến. Bên cạnh đó, bạn nên mua thanh mai có nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên thanh mai rừng Việt Nam.

Những Món Ăn Ngon Từ Quả Thanh Mai

Thanh Mai Ngâm Rượu

Nguyên liệu

Cách làm

Sơ chế thanh mai sạch bằng cách ngâm với nước muối loãng trong 20 phút rồi rửa kỹ lại với nước sạch.

Cho thanh mai vào bình đã chuẩn bị sẵn, thêm vào 0,7kg đường rồi đậy nắp kín từ 1-2 ngày cho đường tan hết.

Cuối cùng cho rượu trắng vào, đập kín nắp và để ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp. Rượu thanh mai ngâm khoảng 5 tháng là có thể lấy ra sử dụng.

Để đảm bảo sức khỏe, một ngày bạn chỉ nên uống từ 1-2 ly nhỏ rượu thanh mai – Ảnh: Internet

Ô Mai Thanh Mai

Nguyên liệu

Cách làm

Bước 1: Ngâm quả thanh mai

Ngâm thanh mai trong nước muối loãng khoảng 30 phút để loại bỏ bụi bẩn và sâu bọ.

Vớt ra, ngâm tiếp trong 2 lít nước vôi trong khoảng 20 phút giúp quả săn và giòn hơn.

Sau đó rửa sạch với nước lạnh và để ráo.

Bước 2: Nấu ô mai

Cho thanh mai vào nồi cùng 150g gừng băm nhỏ và 900g đường.

Ướp cho đến khi đường tan hoàn toàn và thấm vào quả.

Đun lửa nhỏ cho đến khi nước đường sệt lại, quả ngấm vị và dẻo.

Sấy khô nhẹ để hoàn thiện món ô mai thanh mai thơm ngon, chua ngọt hài hòa.

Ô mai thanh mai có vị chua ngọt hài hòa, cách chế biến đơn giản – Ảnh: Internet

Siro Thanh Mai

Nguyên liệu

Cách làm

Ngâm thanh mai tươi vào nước muối loãng 30 phút cho sạch bụi bẩn, rửa lại với nước rồi vớt ra để ráo.

Xếp thanh mai vào hũ thủy tinh sạch, lần lượt rải xen kẽ với 300g đường và thêm nửa muỗng cà phê muối để cân bằng vị.

Đậy kín nắp, bảo quản nơi thoáng mát và ngâm khoảng 1–2 tháng cho đường tan hết, tạo thành siro sánh ngọt, có màu đỏ đẹp mắt.

Khi dùng, bạn múc siro hòa với nước đá hoặc soda, khuấy đều và thưởng thức.

Siro thanh mai thanh mát thích hợp giải nhiệt mùa hè – Ảnh: Internet

Thanh Mai Ngâm Đường

Nguyên liệu

Cách làm

Rửa sạch quả thanh mai, ngâm với nước muối loãng 20–30 phút, sau đó rửa lại bằng nước sạch và để thật ráo.

Xếp một lớp thanh mai vào hũ, rải xen kẽ một lớp đường, lần lượt cho đến khi hết nguyên liệu.

Đậy kín nắp, đặt ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và ngâm trong 5–7 ngày cho đến khi đường tan hết và quả ngấm vị ngọt.

Khi dùng, bạn có thể ăn trực tiếp quả ngâm, pha nước thanh mai giải khát, hoặc dùng làm topping cho đá bào, sữa chua, trà trái cây đều rất ngon.

Thanh mai ngâm đường có thể dùng làm topping đá bào, sữa chua, trà trái cây – Ảnh: Internet

Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Quả Thanh Mai

Quả Thanh Mai Có Giá Bao Nhiêu?

Giá thanh mai thay đổi theo mùa thu hoạch, độ tươi và nguồn gốc. Vào thời điểm chính vụ, thanh mai thường có giá khoảng 130.000 – 160.000 đồng/kg tại các chợ đầu mối. Khi khan hiếm hoặc vào giai đoạn thời tiết nắng nóng, giá có thể tăng lên đến 260.000 đồng/kg. Với hàng bán lẻ hoặc thanh mai sơ chế sẵn, mức giá có thể cao hơn tùy nơi bán.

Thanh mai có giá dao động từ 130.000 – 260.000 đồng/kg – Ảnh: Internet

Mua Quả Thanh Mai Chất Lượng Ở Đâu?

Bạn có thể mua thanh mai tại các chợ đầu mối, chợ phiên, siêu thị hoặc cửa hàng trái cây sạch vào mùa hè. Ngoài ra, tại các thành phố lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, bạn có thể đặt hàng online từ các nhà vườn miền núi phía Bắc (như Lạng Sơn, Sơn La, Bắc Kạn) để đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, quả tươi và đúng mùa.

Ăn Nhiều Quả Thanh Mai Có Tốt Không?

Thanh mai rất tốt cho sức khỏe nhờ khả năng thanh nhiệt, giải độc và giàu vitamin C, tuy nhiên không nên ăn quá nhiều một lúc. Vị chua tự nhiên của quả có thể gây ê răng hoặc ảnh hưởng dạ dày nếu dùng quá mức. Người lớn nên ăn khoảng 100–200g/lần, còn trẻ em nên ăn ít hơn và không nên ăn khi đói.

Dù tốt cho sức khỏe nhưng không nên ăn quá nhiều thanh mai cùng một lúc – Ảnh: Internet

Quả Thanh Mai Bảo Quản Được Bao Lâu?

• Quả tươi: Nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và dùng trong 2–3 ngày để giữ được vị ngon tự nhiên.
• Quả ngâm đường, siro hoặc ô mai: Nếu được bảo quản trong hũ thủy tinh kín, nơi khô ráo thoáng mát, có thể sử dụng từ 2–6 tháng mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng.

Quả thanh mai không chỉ là món quà từ núi rừng với hương vị chua ngọt độc đáo, mà còn là nguyên liệu chế biến nhiều món ngon và tốt cho sức khỏe. Từ rượu ngâm, siro, ô mai cho đến nước ép đều mang đến trải nghiệm ẩm thực khó quên.

Nếu bạn là người yêu thích khám phá ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là các món đặc sản theo mùa, đừng bỏ lỡ cơ hội học thêm nhiều công thức nấu ăn chuẩn vị tại Bếp Trưởng Á Âu. Để lại thông tin trong form bên dưới để BTAAu liên hệ và tư vấn cho bạn khóa học phù hợp nhất nha!